Thread Rating:
  • 2 Vote(s) - 1.5 Average
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Osmanlı Devleti beylik dönemi
#1
Köseda Savaşı'ndan sonra (1243) Anadolu, giderek artan ölçülerle Mo ol egemenli ine girmeye başladı. 13.yy. sonlarında Anadolu Selçuklu Devleti tümüyle tarih sahnesinden silindi; Anadolu'nun do u ve orta kesimleri do rudan ılhanlı ımparatorlu u'na ba lanırken, Anadolu Selçuklu Devleti'nin, uç beyi olarak Bizans sınırına yerleştirdikleri Türkmenler de yer yer, biçim bakımından ılhanlılar'a ba lı, ama gerçekte ba ımsız beylikler kurmaya başladılar. 13.yy. sonlarında, 14.yy. başlarında Anadolu'nun batı kısımlarında pek çok Türkmen beyli i ortaya çıktı. Bu beyliklerin en küçü ü, Eskişehir - Sakarya - Sö üt dolaylarındaki Osmanlı Beyli i idi. Bu küçük beylik, kısa sürede Anadoluamın ucunda ve Balkanlar'da yayılacak, büyük bir dünya devleti olarak Türkiye ve Dünya tarihinde önemli bir yer işgâl edecektir.

Osmanlı Beyli i, artık iyice zayıflamış olan Bizans ımparatorlu u ile karadan sınıra sahip tek Türkmen beyli i idi. Bu dönemde Bizans, iktisâdi ba ımsızlı ını tümüyle kaybetmiş, ülkede hemen tüm iktisâdi faaliyetler, ıtalyan tüccar cumhuriyetleri Venedik ve Cenova'nın eline geçmişti.

Osmanlı Beyli i'nin do du u topraklar, Bizans ımparatorlu u'nun Marmara bölgesi topraklarıyla komşuydu. Bu topraklarda Bizans'ın büyük kent ve kasabaları bulunuyordu. Bu durum, Bizans kent iktisâdıyla Türkmenler'in göçebe hayvancılık iktisâdı birbirini tamamlayan bir bütün oluşturmasına neden oluyordu. Bölgede, Bizans kent iktisâdının ürünleriyle göçebe Türkmenlerin hayvancılık ürünlerinin pazarlandı ı, de iş tokuş edildi i büyük pazarlar kuruluyor, bu pazarlar bölgeye, dolayısıyla Osmanlı Beyli i'ne büyük bir iktisâdi güç kazandırıyordu. Osmanlı Beyli i'nin ilk koydu u vergilerden birinin Osman Bey zamanında "pazar rüsumu" olması, bu pazarların iktisâdi gücünü ve Osmanlı iktisâdına katkılarını gösteren bir kanıttır. Ayrıca, Osmanlı Beyli i'nin kuruldu u topraklar, Bizans'ı Tebriz'e ba layan ticâret yolu üzerinde bulunuyordu. Bu işlek ticâret yolunun Osmanlı Beyli i'nin topraklarından geçmesi, vegi, haraç ya da ya ma biçiminde, beyli e büyük zenginlikler kazandırıyordu.

Osmanlı Beyli i'nin kuruldu u Eskişehir - Sakarya - Sö üt dolayları Anadolu'da biçim bakımından ılhanlılar'a ba lı olsa da, Mo ol ılhanlı etkisinin uzanamayaca ı kadar batıda yer alan bir bölgeydi. Bu yüzden Osmanlı Beyli i'nin toprakları, Mo ol baskısından kaçan O uz aşiretleri, Anadolu Selçuklu asker, memur ve bilim adamı için bir sı ınak yeri işlevini yerine getiriyordu. Bu ise, başlangıçta toprakları küçük, nüfusu az, asker, yönetici ve bilim adamı olarak deneyimli kimselere gereksinim duyan Osmanlı Beyli i'nin insan yetisini güçlendiriyordu.

Osmanlı Beyli i'nin topraklarının karadan Bizans ile sınırdaş olması, beyli e öteki Türkmen beyliklerinin sahip olmadı ı bazı moral de erler de kazandırıyordu. Osmanlı Beyli i'nin karadan Bizans'la yapptı ı savaşlar ona, Anadolu Türk - ıslâm kamuoyunda, ıslâm'ın dinsel görevlerinden biri olan gaza fârizasını yerine getiren bir beylik olarak saygınlık kazandırırken, bu fârizayı yerine getirmek isteyen gazileri ve yapılan savaşlardan ganimet elde etmek isteyen savaşçıları onun topraklarına çekiyordu.

Osmanlı Beyli i'nin kuruldu u sıralarda, Bektaşilik ve Babailik gibi tarikatlar, bölgede etkili bulunuyordu. Bunun gibi dinsel kimli i olan Âhiler de, Osmanlı Beyli i kuruldu u sıralarda bölgede ve bölge insanları üzerinde etkili olan bir esnaf kuruluşuydu. Osmanlı Beyli i'nin kurucusu kabul edilen Osman Bey'in bölgenin nüfuzlu şeyhlerinden olan şeyh Edebali'nin kızı Bala Hatun ile evlenebilmek için ısrar etmesi, onun hem siyâsi ileri görüşlülü ünü, hem de şey Edebâli'nin bölge insanları üzerindeki büyük nüfuzunu gösterir. Nitekim Osman Bey ile Bâlâ Hatun'un evlilikleri gerçekleştikten sonra Âhilerin önde gelenlerinden şeyh Mahmut Gazi, Âhi şemsettin ve o lu Âhi Hasan ve Cendereli (Çandarlı) Kara Halil, Osmanlı Beyli i'nin hizmetine girmişler ve bu beyli in kuruluşunda, büyümesinde ve örgütlenmesinde, en azından Osmanlı hanedânı mensupları kadar önemli roller oynamışlardır.





Signing of RasitTunca
[Image: attachment.php?aid=107929]
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
Smileys-2
Reply


Forum Jump:


Users browsing this thread: 1 Guest(s)