Thread Rating:
  • 16 Vote(s) - 3.06 Average
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Tarih Nedir,Tarihin Tanımı,Faydası,Önemi,Yöntemi
#1
Oku-1 
   

Tarih Nedir,Tarihin Tanımı,Faydası,Önemi,Yöntemi

TARİHİN TANIMI

Tarih: İnsan topluluklarının geçmişteki yaşayışlarını, uğraşların, birbirleriyle olan ilişkilerini yer ve zaman göstererek neden-sonuç ilişkisi içerisinde belge ve bulgulara dayanarak objektif bir biçimde inceleyen sosyal bir bilimdir.

TARİHİN KONUSU
İnsan ve insan topluluklarının sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel alanda meydana getirdikleri bütün faaliyetler tarihin konusudur. Kısaca tarihin konusu, bu doğrultuda gerçekleşen olay ve olgulardır. Olay, İnsani ilgilendiren sosyal, siyasal, ekonomik, kültürel ve dini her alanda ortaya çıkan, kısa bir süre içinde olup biten her şeydir. Olgu ise oluşum süreci içerisinde ya da başka bir durumun belirtisi olarak gözlemlenen gelişmelerdir. Yani olgu, uzun bir zaman süreci içerisinde oluşan durumlardır. Örneğin; Orta Asya'nın İslamlaşması bir olgudur. Çünkü uzun bir zaman diliminde olayların zincirlemeli olarak birleşmesiyle oluşan bir bütündür. İstanbul'un Fethi ise bir olaydır. Çünkü fetih kısa bir zaman diliminde gerçekleşir. 11 Eylül 2001'de Amerika'da yaşanan terör eylemleri, I. Dünya Savaşı, Haçlı Seferleri, Kavimler Göçü, Fransız İhtilali birer olaydır. Türkiye'nin çağdaşlaşma süreci, Anadolu'nun İslamlaşması, demokrasinin dünya devletlerinde yaygınlaşması gibi durumlar olguya örnektir.

TARİHİN FAYDASI


    İnsanlığın geçmişini, gelişim seyrini, toplumların karakterini ve ahlak anlayışını öğretir.

    Vatan ve millet sevgisi aşılar, tarihi bilinci kazandırır.

    Geçmişle gelecek arasında köprü kurarak günümüzü daha iyi yorumlamada ve gelinen noktayı anlamada yardımcı olur, geleceğe ışık tutarak yarınımızı kurmamızı sağlar.

    Günümüzün daha iyi anlaşılması için tarihi olayların sebep ve sonuçları üzerinde düşünmeyi sağlayarak eleştiri yeteneği kazandırır.


TARİH ÖĞRENMENİN ÖNEMİ


    Tarih sosyal bilimlerin temeli durumunda olan bir bilimdir. Bu sebeple bir milletin hayatında tarih öğretiminin önemi çok büyüktür. Milletler de insanlar gibi hafızaları ile yaşarlar ve yarınlara emin adımlarla yürürler, nasıl ki, hafızasını kaybeden, geçmişini hatırlamayan bir insan bugününü ve geleceğini sağlıklı bir biçimde oluşturamaz ise; tarihini bilmeyen, tarihine gerekli önemi vermeyen milletler de günümüz meselelerine çözüm bulamadıkları gibi, geleceklerini de iyi bir şekilde düzenleyemezler.

    Tarih insanlara ve milletlere "devamlılık", "süreklilik" düşüncesini ve duygusunu aşılar. Bugün millet olarak sahip olduğumuz bütün değerler sistemi, milli kültür unsurları (dil, gelenekler, sanat, inançlar, yaşayış tarzı vs.) atalarımızın bize bıraktıkları miraslardır. Bu irasın zenginleştirilerek, işlenerek yarınki nesillere niması da bugünkü nesillerin görevidir. Bu görevi benimsemeyen nesillerde "devamlılık" düşüncesi oluşamaz. Nesiller arasında kopmalar meydana gelir ki, böyle milletler sonuçta yıkılmaya mahkum olur. Tarih acı tatlı hatıraların, önemli başarıların yaşandığı bir zaman dilimini ifade eder. Bu sebeple, birlikte yaşanan bir tarih, insanlar arasında "milli birlik ve bütünlük" fikrini geliştirir. Bu fikir ve duygu milletlerin hür ve bağımsız olarak yaşamalarının güvencesidir. Tarihin bir diğer önemi de, kendi kültürünü ve medeniyetini iyi tanıyan, ona sahip çıkma ve onu geliştirme şuuruna sahip nesillerin yetişmesine olan katkısıdır. İyi bir tarih eğitimi almış, kendi milletinin tarihteki başarılarını öğrenmiş genç nesiller, milletine güven duyarlar ve başka milletlere hayranlık beslemezler. "Sosyal aşağılık duygusu"na kapılmazlar.

TARİHİ OLAYLARIN ÖZELLİKLERİ

    Tarihin uğraş alanı insan ve insan topluluklarıdır.

    Tarihi olaylarda yer ve zaman mutlaka belirtilmelidir.

    Tarihi olaylar sebep - sonuç ilişkisi içerisinde ele alınmalıdır.

    Tarihi olayları aydınlatmak için yazılı ve yazısız kaynaklardan yararlanılır. Bu anlamda tarihi bilgiler kesinlikle kaynaklara dayandırılmalıdır. Tarihi olaylar nedenleri ve sonuçları itibariyle benzer olabilirler, ancak aynen tekrarlanamazlar. Tekrarı mümkün olmayan olayların incelenmesi deney ve gözlem metodunun kullanılmasını imkansız kılmıştır.

    Tarihi olayların açıklanmasında kurallar, formüller gibi kesinlik ifade eden metodlar kullanılamaz. Tarihi olaylar tek nedene bağlanamaz, birden fazla nedeni ve sonucu vardır.

    Tarihi olaylar objektif, yani tarafsız olarak incelenmelidir.


TARİH BİLİMİNİN YÖNTEMİ

Yöntem: Herhangi bir olayın ortaya çıkartılmasında, incelenmesinde ya da kanıtlanmasında izlenen yola yöntem denir. Tarih, tekrarlanamayan olayları inceledigi için deney ve gözlem yöntemini kullanamaz. Kendine özgü bir yöntemi vardır. Tarihi olayların incelenmesinde izlenen yöntemin aşamaları sırasıyla şöyledir:

1. Kaynak Arama: Tarih hakkında bilgi veren yazılı ve yazısız her türlü kaynak toplanır.

2 . Kaynakları Sınıflandırma (Tasnif): Toplanan tarihi belge ve bulgular belli bir sisteme göre sınıflandırılır. Böylece verilerin kullanılması kolaylaşır.

3. Kaynakları Çözümleme, Analiz Etme (Tahlil): Toplanan tarihi belge ve bulguların inceleme konusu hakkında yeterli olup olmadığı kontrol edilir ve değerlendirilir.

4. Kaynakları Eleştirme (Tenkit): Toplanan belge ve bulguların doğruluğu - yanlışlığı eleştirilerek tarihi değeri ortaya çıkarılır.

5. Bilgileri Birleştirerek Değerlendirme Yapma (Terkip - Sentez): Toplanan belge ve bulgular ışığında elde edilen bilgiler bir araya getirilirken kesin ve muhtemel sonuçlar açıkça belirtilir. Kanıtlanabilir ve objektif olan bilgilerin kullanılması gerekmektedir. Bir anlamda elde edilen bilgileri kullanarak yeni bir tarihi hükme ulaşmaktır.

TARİHİN SINIFLANDIRILMASI NASIL YAPILIR

Yaşanan tarih uzun ve karmaşık bir süreç olduğu için araştırmak ve öğrenimi kolaylaştırmak için tarih zamana, mekana ve konularına göre sınıflandırılmıştır.

a. Zamana Göre Sınıflandırma: Tarihin yıl, asır, çağ ve dönem gibi zaman birimlerine göre sınıflandırılmasıdır. Örneğin; İlkçağ Tarihi, XV. Yüzyıl Türk Tarihi, Il. Abdülhamit Dönemi, Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası vb.

b. Mekana Göre Sınıflandırma: Tarihi olayların gerçekleştiği coğrafi bölgelere göre sınıflandırılmasıdır. Örneğin; Orta Asya Türk Tarihi, Türkiye Tarihi, Avrupa Tarihi, Ankara Tarihi vb.

c. Konuya Göre Sınıflandırma: İnsanların faaliyet alanına göre yapılan sınıflamadır. Örneğin; Tıp Tarihi, Hukuk Tarihi, Edebiyat Tarihi, Siyasi Tarih vb.

Tarihin Kaynakları Nelerdir,Kaça Ayrılır

TARİHİN KAYNAKLARI NELERDİR, KAÇA AYRILIR

Kaynak: Tarih hakkında bilgi veren yazılı, sözlü, görsel, işitsel vs. her türlü malzemeye kaynak denir. Ancak kaynaklar genel olarak yazılı ve yazısız olmak üzere ikiye ayrılır.


1. Yazılı Kaynaklar: Tarihi devirlerin aydınlatılmasında kullanılan kaynaklardır. Örneğin; kitaplar, antlaşma metinleri, fermanlar, beratlar, kitabeler, gazeteler, kronikler, papirüsler, mektuplar, paralar, mezar taşları, madalyalar vb.


2. Yazısız Kaynaklar: Özellikle Tarih öncesi devirlerin aydınlatılmasında kullanılan kaynaklardır. Ancak yazısız kaynaklara son dönemdeki görsel ve işitsel kaynakları da eklersek genel olarak kullanılan kaynak çeşidi diye nitelendirilir. Örneğin; taş, toprak ve kemikten yapılmış araç - gereçler, mağara resimleri, kabartmalar, heykeller, efsaneler, destanlar, elbiseler, fosiller vb.


Tarih kaynakları ayrıca Birinci ve İkinci elden kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılırlar:

1. Birinci elden kaynaklar: Günümüze kadar gelebilmiş olan geçmişe ait kalıntılar, kitabeler, yazışmalar, araç ve gereçler yani insanoğluna ait bütün eserler birinci elden kaynaklardandır.

2. İkinci elden kaynaklar: Geçmişte yazılmış olan kitaplardır. Yani; Selçuklulardan kalma bir kervansarayın harabesi birinci elden kaynak iken bu kervansaray hakkında bilgi veren tarihi eserler ikinci elden kaynaktır. İkinci elden kaynaklar güvenilirlik yönünden kar laştırılarak eleştirilmelidir.

Tarihe Yardımcı Bilim Dalları Hangileridir

Coğrafya: Medeniyetlerin geliştiği ve tarihi olayların geçtiği yerler hakkında bilgi verir. Bu yerlerin coğrafi özellikleri tarihi olaylar üzerinde etkili olduğu için bunları bilmeden olayları sağlıklı değerlendirmek mümkün değildir.

Kronoloji: Takvim bilimidir. Tarihi olayların oluş zamanını belirler, böylece tarihi olayların oluş sırasına göre incelenmesini sağlar. Bu da olaylar arasında neden - sonuç ilişkisinin kurulmasına yardımcı olur.

Arkeoloji: Toprak ya da su altında kalmış olan eski devirlere ait tarihi eserlerin gün yüzüne çıkarılmasını ve incelenmesini Sağlar.

Paleografya: Toplumların eskiden kullanmış oldukları alfabelerle yazmış oldukları yazıları ve özelliklerini inceler.

Filoloji: Dil bilimidir. insan topluluklarının dillerini ve diller arasındaki ilişkileri inceler.

Epigrafya: Kitabeleri şekil ve içerik itibariyle inceleyen, çözümleyen ve yorumlayan bilim dalıdır. Paleografi ve Filoloji bilimleri ile işbirliği içindedir.

Etnografya: Bir milletin kültürünü, örf ve adetlerini inceler. iki ya da daha fazla kültür arasında mukayeseli çalışma yapmak ise Etnoloji'nin alanıdır.

Antropoloji: insan ırklarını kalıtsal ve yapısal özelliklerini dikkate alarak inceler. Fiziki Antropoloji daha çok ırkların fizikleri üzerinde dururken, Sosyal Antropoloji ise sosyal yapıları üzerinde durur.

Nümizmatik: Diğer adı Meskukât olan bu bilim dalı paranın gelişimini, bulunan paraların özelliklerini çok yönlü olarak inceler.

Diplomatik: Devletler arası yazışmaları, bunların siyasi sonuçlarını ve vesikaların yazım üsluplarını inceler.

Sosyoloji: Toplum bilimidir. Toplumların bütün faaliyetlerini inceler ve değerlendirir. Toplumsal ilişkilerin yapısını, sebeplerini ve etkilerini araştırır.

Karbon 14 Metodu: Tarihi malzeme ve kaynakların yaşını ve zamanını belirleyen kimyasal bir metoddur.

Not: Bu bilimlerin dışında Toponomi / Onomastik (Yer adları bilimi), Antroponomi (Şahıs adları bilimi), Geneonoloji (Seçere / soy kütüğü bilimi), Heraldik (Arma bilimi), Sicillografi (Mühür bilimi), Demografi (Nüfus bilimi), Astoronomi (Gök bilimi), Psikoloji, Hukuk, Edebiyat, Sanat Tarihi, Felsefe istatistik, iktisat gibi bilimler de tarih araştırmalarında yardımcı olurlar.

Uyarı: Arkeoloji, tarih öncesi döneme ait araştırmalarda tarihe en çok yardımcı olan bilim dalıdır.Tarihi araştırmalarda yer ve zaman belirtilmesi zorunluluğundan dolayı Coğrafya ve Kronoloji tarihe yardımcı vazgeçilmez bilim dallarıdır. Tarihe yardımcı bilim dalları tarih öncesi devirler ve tarihi devirlerin aydınlatılması için ortak olarak kullanılırken bazıları da yalnızca tarih öncesi devirleri bazıları da yalnızca tarihi devirleri aydınlatmada kullanılır. Nümizmatik bitiminde bulunan para incelenirken; ait olduğu toplumun ekonomik durumu, kullandığı yazı, hangi devlete ait olduğu, dönemi, basılma merkezleri, yaklaşık olarak yayılma alanı gibi konular aydınlatılır.

Uyarı: Diplomatik bilimi devletler arası siyasi yazışmaları incelediği ve tarihte bilinen ilk yazılı antlaşma Kadeş Antlaşması olduğu için başlangıcı Kadeş Barışına dayanır.





Signing of RasitTunca
[Image: attachment.php?aid=107929]
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
Smileys-2
Reply


Forum Jump:


Users browsing this thread: 1 Guest(s)