12-08-2023, 09:01 AM
8 Aralık Hz. Meryem'in Doğum Günü - Mariä Empfängnis
Meryem'in günahsızlığı - immaculata
Meryem'in günahsızlığı, Meryem'in "İlk Günah"'tan azade olarak Dünya'ya gelmiş olduğu şeklindeki Katolik Kilisesi dogmalarından biridir. Hristiyanlık inancına göre bütün insanlar ilk günah ile birlikte doğar ve bu günahtan arınmak için vaftiz edilirler. Ancak İsa'yı doğuran Meryem diğer insanlar gibi değil, ilk günahtan azade olarak doğmuş, bu yüzden de vaftiz edilmesine gerek kalmamıştır.[1] Bu inanç, Katolik Meryemolojisi'nin dört ana dogmasından biridir. Diğer üç dogma ise Meryem'in ebedî bekâreti, Tanrı'nın annesi olması ve Meryem'in göğe kabulüdür. Meryem'in sık sık saf ve günahsız olduğunu anlatmak için özellikle sanatsal ve kültürel bağlamda Latincede immaculata denilir.[2]
Meryem'in günahsızlığı, Meryem'in ebedî bekâreti veya Meryem'in bakire doğum yapması ile karıştırılmamalıdır. Meryem'in günahsızlığı daha doğarken ilk günah ile birlikte doğmadığına ilişkin tamamen ayrı bir konudur ve Meryem'in annesi Azize Anna ile ilişkilidir. Doktrin Geç Antik Çağ'ın sonlarına doğru geniş şekilde yayılmış olmasına karşın Papa IX. Pius tarafından 8 Aralık 1854'te Ineffabilis Deus olarak bilinen bir papalık fetvasıyla resmî olarak ilan edilmiştir. Roma Katolik Kilisesi dışında resmî bir doktrin değilse de bâzı bağımsız kiliseler tarafından da kabul edilmiştir. Katolik Dünyası'nda 8 Aralık tarihi "Meryem Ana'nın Günahsızlığı Bayramı" olarak kutlanır. Avusturya, İtalya, İsviçre'nin katolik ağırlığı olan kantonlarında resmî tatildir.[3][4][5]
Meryem’in günahsızlığı hakkındaki tartışmalar
Clairvauxlu Bernard, Büyük Albertus, Bonaventura ya da Thomas Aquinas, Meryem Ana’nın ilk günahın lekesini taşıması konusunda çekinceleri olmasının sebebi, bu durumun Meryem Ana’yı tüm insanlığın bir istisnası yapması ve tüm canlılar gibi Mesih’in kurtarışına ihtiyacına sahip olmaması anlamına geleceği içindir. Öte yandan Duns Scotus, Meryem Ana’nın günahtan korunmuş olması inancının, bir ontolojik gerçeklik yerine, bir gizem olarak ele alınması gerektiğini savunmuştur.[6]
II. Vatikan Konsili'nde Meryem’in günahsız yaratılışı dogması açıklığa kavuşturulmuştur. II. Vatikan’ın dogmatik yasası Lumen Gentium (1964), Meryem Ana’yı “Oğul’unun işleri değerlendirildiğinde, eksiksiz bir biçimde kurtulmuştur” ve “ilk günahın lekesinden tamamen özgür, Kutsal Ruh’un yoğurulmasıyla, [O] yeni bir yaratık olmuştur” sözleriyle belirtmiştir (Lumen Gentium, Böl. 8, 53-54).
Çeşitli Hristiyan mezheplerinin bakış açıları
Doğu Ortodoks Kilisesi
Doğu Kilisesi Augustinus’un İlk Günah'a ilişkin fikirlerini hiçbir zaman kabul etmemiştir ve dolayısıyla daha sonra Roma Katolik Kilise’sinde yaşanan gelişmelere dahil olmamışlardır, bunlardan birisi de Meryem'in günahsızlığıdır. Yine de Ortodokslar Meryem Ana’nın Mesih’i rahmine kabul edecek kadar saf olduğu inancını paylaşmaktadırlar (On the Orthodox Faith, III, 2).[7]
Lutheryanlık
Martin Luther Meryem’e büyük bir adanma göstermiştir, bu adanmasında O’nu günahsız ve kutsal görmesi de vardır.[8] Bu nedenle Lutheryanlar Meryem’e büyük hürmet gösterirler ancak günahsız yaratılışı dogması Lutheryanizm içerisinde yer almaz.
Anglikan toplulukları
Anglikanlar doktrin ile ilgili fikir uyuşmazlığına sahip olsalar da Anglo-Katolikler Meryem'in günahsızlığını tercihe dayalı uhrevi bir inanç tercihi olarak korurlar.
Protestanlık
Çoğu Evanjelik Protestanlar dogmaya ilişkin Kutsal Kitap’ta yeterli temel olmadığı sebebiyle dogmayı reddederler.
Başlangıçta, 12. yüzyılda Canterbury'li Anselm tarafından tanıtılan tatil, "Tanrı'nın En Kutsal Annesinin Anne tarafından Hamile Kalma Günü" olarak kutlanıyordu. Festival, 1477'de Roma piskoposluğunda , yalnızca Papa IV. Sixtus döneminde kitlesel bir tören olarak başlatıldı ve 8 Aralık'ta planlandı. Ancak bayramın 8 Aralık'ta tüm Katolik Kilisesi'nde "Meryem'in Doğuşu" adı altında kutlanması 1708 yılına kadar sürecekti.
Avusturya'da 8 Aralık tatilinin Otuz Yıl Savaşları zamanlarına kadar uzanan yüzyıllarca süren bir geleneği vardır. Nazi döneminde 8 Aralık tatili kaldırıldı. Savaşın sona ermesinin ardından yüzbinlerce Avusturyalının desteklediği referandum, tatilin yeniden başlatılmasına yol açtı. 1955'te Ulusal Konsey, Avusturya'nın yeniden kazandığı özgürlüğüne bir teşekkür olarak 8 Aralık'ın yeniden resmi tatil olarak kutlanmasına karar verdi.
O tarihten bu yana, 8 Aralık Avusturya'da yeniden resmi tatil olarak kutlanıyor ve bu nedenle çalışılmıyor. Diğer resmi tatil günlerinde olduğu gibi 8 Aralık'ta da mağazaların kapalı kalması gerekiyordu. Ekonomik kayıplar ve tatilin Noel'e denk gelmesi nedeniyle 1995 yılında mağaza açılış kanununda değişiklik yapıldı. O tarihten bu yana mağazalar 8 Aralık'ta "Mariä Conception" gününde de açıldı ve bu, Noel yaklaşırken en yoğun alışveriş günlerinden biri olmasını sağladı. Son yıllarda mağazaların 8 Aralık'ta açık tutulmasına izin verilmesi defalarca tartışmalara neden oldu.
Bölgesel Gelenekler
"Meryem'in Hamile Kalması", inanç beyanı nedeniyle Katolik Kilisesi'nde bir tören olarak özel bir anlam taşır. Papa her yıl bu bayramı Spagna Meydanı'nda Meryem Ana'ya dua ederek kutlar.
Kaynak ve Dipnotlar
Wikipedia
Meryem'in günahsızlığı - immaculata
Meryem'in günahsızlığı, Meryem'in "İlk Günah"'tan azade olarak Dünya'ya gelmiş olduğu şeklindeki Katolik Kilisesi dogmalarından biridir. Hristiyanlık inancına göre bütün insanlar ilk günah ile birlikte doğar ve bu günahtan arınmak için vaftiz edilirler. Ancak İsa'yı doğuran Meryem diğer insanlar gibi değil, ilk günahtan azade olarak doğmuş, bu yüzden de vaftiz edilmesine gerek kalmamıştır.[1] Bu inanç, Katolik Meryemolojisi'nin dört ana dogmasından biridir. Diğer üç dogma ise Meryem'in ebedî bekâreti, Tanrı'nın annesi olması ve Meryem'in göğe kabulüdür. Meryem'in sık sık saf ve günahsız olduğunu anlatmak için özellikle sanatsal ve kültürel bağlamda Latincede immaculata denilir.[2]
Meryem'in günahsızlığı, Meryem'in ebedî bekâreti veya Meryem'in bakire doğum yapması ile karıştırılmamalıdır. Meryem'in günahsızlığı daha doğarken ilk günah ile birlikte doğmadığına ilişkin tamamen ayrı bir konudur ve Meryem'in annesi Azize Anna ile ilişkilidir. Doktrin Geç Antik Çağ'ın sonlarına doğru geniş şekilde yayılmış olmasına karşın Papa IX. Pius tarafından 8 Aralık 1854'te Ineffabilis Deus olarak bilinen bir papalık fetvasıyla resmî olarak ilan edilmiştir. Roma Katolik Kilisesi dışında resmî bir doktrin değilse de bâzı bağımsız kiliseler tarafından da kabul edilmiştir. Katolik Dünyası'nda 8 Aralık tarihi "Meryem Ana'nın Günahsızlığı Bayramı" olarak kutlanır. Avusturya, İtalya, İsviçre'nin katolik ağırlığı olan kantonlarında resmî tatildir.[3][4][5]
Meryem’in günahsızlığı hakkındaki tartışmalar
Clairvauxlu Bernard, Büyük Albertus, Bonaventura ya da Thomas Aquinas, Meryem Ana’nın ilk günahın lekesini taşıması konusunda çekinceleri olmasının sebebi, bu durumun Meryem Ana’yı tüm insanlığın bir istisnası yapması ve tüm canlılar gibi Mesih’in kurtarışına ihtiyacına sahip olmaması anlamına geleceği içindir. Öte yandan Duns Scotus, Meryem Ana’nın günahtan korunmuş olması inancının, bir ontolojik gerçeklik yerine, bir gizem olarak ele alınması gerektiğini savunmuştur.[6]
II. Vatikan Konsili'nde Meryem’in günahsız yaratılışı dogması açıklığa kavuşturulmuştur. II. Vatikan’ın dogmatik yasası Lumen Gentium (1964), Meryem Ana’yı “Oğul’unun işleri değerlendirildiğinde, eksiksiz bir biçimde kurtulmuştur” ve “ilk günahın lekesinden tamamen özgür, Kutsal Ruh’un yoğurulmasıyla, [O] yeni bir yaratık olmuştur” sözleriyle belirtmiştir (Lumen Gentium, Böl. 8, 53-54).
Çeşitli Hristiyan mezheplerinin bakış açıları
Doğu Ortodoks Kilisesi
Doğu Kilisesi Augustinus’un İlk Günah'a ilişkin fikirlerini hiçbir zaman kabul etmemiştir ve dolayısıyla daha sonra Roma Katolik Kilise’sinde yaşanan gelişmelere dahil olmamışlardır, bunlardan birisi de Meryem'in günahsızlığıdır. Yine de Ortodokslar Meryem Ana’nın Mesih’i rahmine kabul edecek kadar saf olduğu inancını paylaşmaktadırlar (On the Orthodox Faith, III, 2).[7]
Lutheryanlık
Martin Luther Meryem’e büyük bir adanma göstermiştir, bu adanmasında O’nu günahsız ve kutsal görmesi de vardır.[8] Bu nedenle Lutheryanlar Meryem’e büyük hürmet gösterirler ancak günahsız yaratılışı dogması Lutheryanizm içerisinde yer almaz.
Anglikan toplulukları
Anglikanlar doktrin ile ilgili fikir uyuşmazlığına sahip olsalar da Anglo-Katolikler Meryem'in günahsızlığını tercihe dayalı uhrevi bir inanç tercihi olarak korurlar.
Protestanlık
Çoğu Evanjelik Protestanlar dogmaya ilişkin Kutsal Kitap’ta yeterli temel olmadığı sebebiyle dogmayı reddederler.
Başlangıçta, 12. yüzyılda Canterbury'li Anselm tarafından tanıtılan tatil, "Tanrı'nın En Kutsal Annesinin Anne tarafından Hamile Kalma Günü" olarak kutlanıyordu. Festival, 1477'de Roma piskoposluğunda , yalnızca Papa IV. Sixtus döneminde kitlesel bir tören olarak başlatıldı ve 8 Aralık'ta planlandı. Ancak bayramın 8 Aralık'ta tüm Katolik Kilisesi'nde "Meryem'in Doğuşu" adı altında kutlanması 1708 yılına kadar sürecekti.
Avusturya'da 8 Aralık tatilinin Otuz Yıl Savaşları zamanlarına kadar uzanan yüzyıllarca süren bir geleneği vardır. Nazi döneminde 8 Aralık tatili kaldırıldı. Savaşın sona ermesinin ardından yüzbinlerce Avusturyalının desteklediği referandum, tatilin yeniden başlatılmasına yol açtı. 1955'te Ulusal Konsey, Avusturya'nın yeniden kazandığı özgürlüğüne bir teşekkür olarak 8 Aralık'ın yeniden resmi tatil olarak kutlanmasına karar verdi.
O tarihten bu yana, 8 Aralık Avusturya'da yeniden resmi tatil olarak kutlanıyor ve bu nedenle çalışılmıyor. Diğer resmi tatil günlerinde olduğu gibi 8 Aralık'ta da mağazaların kapalı kalması gerekiyordu. Ekonomik kayıplar ve tatilin Noel'e denk gelmesi nedeniyle 1995 yılında mağaza açılış kanununda değişiklik yapıldı. O tarihten bu yana mağazalar 8 Aralık'ta "Mariä Conception" gününde de açıldı ve bu, Noel yaklaşırken en yoğun alışveriş günlerinden biri olmasını sağladı. Son yıllarda mağazaların 8 Aralık'ta açık tutulmasına izin verilmesi defalarca tartışmalara neden oldu.
Bölgesel Gelenekler
"Meryem'in Hamile Kalması", inanç beyanı nedeniyle Katolik Kilisesi'nde bir tören olarak özel bir anlam taşır. Papa her yıl bu bayramı Spagna Meydanı'nda Meryem Ana'ya dua ederek kutlar.
Kaynak ve Dipnotlar
Wikipedia