Thread Rating:
  • 4 Vote(s) - 2.75 Average
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Ünlü Ünsüz Benzeşmesi
#1
Oku-1 
   

Ünlü Ünsüz Benzeşmesi

Ünsüz Benzeşmesi

Yumuşak ünsüz harflerden c,d,g ile başlayan ekler, sert ünsüz harfle biten bir

kelimeye ulandıkları zaman, ekin başındaki yumuşak ünsüz harf sertleşir ve bu

benzeşmeye “ünsüz benzeşmesi” veya “ünsüz harflerin sertleşmesi” denir .Ünsüz

birleşmesinde

    c—ç,
    d—t,
    g—k  olarak kelime içinde yerlerini alırlar.

Şimdi örneklerle konuyu biraz daha açalım.Kırmızı ile işaretlenen harfler mavi

ile işaretlenen harflerle yer değiştirmesiyle  ünsüz benzeşmesi meydan geldiğini

görebilirsiniz.

    Kadayıfcı——> Kadayıfçı
    Susgun ——->Suskun
    Yurtda ——–>Yurtta
    Balıkcı ——–>Balıkçı
    Ağaçda ——->Ağaçtan
    Aşcı————>Aşçı
    Coşgun ——->Coşkun
    Allahdan—–> Allah’tan
    Kitapcı ——–>Kitapçı
    Atgı————->Atkı
    Çalışgan——>Çalışkan
    Kısgaç———>Kıskaç
    Kesgin———>Keskin
    Kitapda——–>Kitapta
    Şaşgın———>Şaşkın
    Simitci———>Simitçi
    Yurtdan——–>Yurttan
    Kebapcı——->Kebapçı
    Etcil————->Etçil
    Tarafdar——->Taraftar
    Sınıfca———>Sınıfça
    Çocukca——->Çocukça
    Arapca———>Arapça
    Üçde ———–>Üçte
    Çorapcı ——->Çorapçı
    Sabahcı ——->Sabahçı
    Dolapda ——->Dolapta
    Taşgın ———>Taşkın
    Dostdur———>Dosttur
    Gözlükcü——->Gözlükçü
    Yapışgan——–>Yapışkan
    Üretgen———>Üretken
    Hafifdir———–>Hafiftir

Bunun yanında ünsüz birleşmesi aşağıda ki  durumlarda aranmazlar.

    Bileşik sözcüklerde,
    Terimlerde,
    Yabancı dillerden dilimize geçmiş olan sözcüklerin göv­delerinde

Bu durumlara örneklerin bir kısmı aşağıda verilmiştir.

    Akciğer,
    İçgüdü,
    Dikdörtgen;
    Üçgen;
    İstikbal,
    İşgal

Türkçede ünsüzler (sessiz harfler) sert ve yumuşak olmak üzere iki gruba

ayrılır.

Sert ünsüzler

    ç,
    f,
    h,
    k,
    p,
    s,
    ş ,
    t’dir.

Bu harf grubunu öğrencilerin ezberlemesini kolaylaştırmak için “f ı s t ı k ç ı

ş a h a p” ifadesi üretilmiştir.

Yumuşak ünsüzler

    Yukarıda verilen harflerin dışında kalan tüm harfler ise yumuşak

ünsüzlerdir.

Yumuşak ünsüzle biten kelimelere c, d, g ünsüzlerinden biriyle başlayan bir ek

getirildiğinde ekin bu ilk ünsüzü yumuşak olarak kalır.

    Kardeş,
    Sürgün,
    Yaygı,Kuralcı,
    Okulda,
    Bilgin,
    Kızgın,
    Aydın’da

Kök içerisindeki bir hece ünsüz harfle bitiyorsa ve kendinden sonraki hecenin

ilk harfi de ünsüz ise, bu harfler ünsüz benzeşmesine uyarlar:

    Aptal,
    Eksik,
    Nispet,
    İspat,
    Kispet,
    Müspet,
    Tespit,
    Tespih,
    Gövde,
    İğde,
    Dalga.





Signing of RasitTunca
[Image: attachment.php?aid=107929]
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
Smileys-2
Reply


Forum Jump:


Users browsing this thread: 1 Guest(s)