Akademik araştırma yaparken bilgiye ulaşmak ve bu bilgiyi analiz etmek bazen gerçekten zorlayıcı olabiliyor. Neyse ki, teknolojinin sunduğu çeşitli dijital araçlar bu süreci çok daha verimli ve kolay hale getirebiliyor. Bu yazıda, literatür arama, bilgi haritalama, yazım ve atıf yönetimi gibi araştırmanın önemli alanlarında işinizi kolaylaştıracak dijital araçları tanıtacağım.
Literatür Arama Araçları
Bilgi Haritalama Araçları
Yazım Araçları
Atıf ve Kaynakça Araçları
Bu kategorilerde yer alan araçlar sayesinde, araştırmalarınızda daha derinlemesine ve kapsamlı sonuçlar elde edebilir, verimliliğinizi artırabilirsiniz.
1. Literatür Arama Araçları
PubMed: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Özellikler ve Faydalar:
NIH tarafından sunulan ücretsiz bir araç
Biyomedikal ve yaşam bilimleri literatürünü kapsar
Geniş veri tabanı sayesinde kapsamlı araştırma imkanı sunar
Gelişmiş arama özellikleri ile spesifik konularda derinlemesine araştırma yapılabilir
Kullanım Alanları:
Tıp, biyoloji, ve sağlık bilimleri alanlarında araştırma yapanlar için idealdir
Klinik çalışmalar, deneysel araştırmalar ve tıbbi gelişmeler hakkında güncel bilgiler sunar
Google Scholar: scholar.google.com
Özellikler ve Faydalar:
Ücretsiz, kullanımı kolay bir arama motoru
Geniş bir akademik içerik yelpazesini kapsar (makaleler, tezler, kitaplar)
Atıf sayılarını gösterir, bu da bir çalışmanın etkisini değerlendirmeye yardımcı olur
"İlgili makaleler" özelliği ile benzer çalışmaları keşfetmeyi kolaylaştırır
Kullanım Alanları:
Hemen hemen tüm akademik disiplinler için uygundur
Özellikle disiplinler arası araştırmalar için değerlidir
Elicit: elicit.org
Özellikler ve Faydalar:
AI destekli ücretsiz bir uygulama
Makaleleri bulma, veri çıkarma ve fikirleri özetleme konusunda yardımcı olur
Karmaşık sorguları anlayabilir ve ilgili sonuçları getirebilir
Kullanım Alanları:
Hızlı literatür taraması yapmak isteyenler için idealdir
Yeni araştırma fikirleri geliştirmek ve mevcut çalışmaları anlamak için kullanılabilir
Iris.ai: iris.ai
Özellikler ve Faydalar:
AI destekli bir araştırma asistanı
Büyük miktarda bilimsel metni hızlıca tarar ve analiz eder
Araştırma sorularına dayalı olarak ilgili makaleleri bulur ve özetler
Kullanım Alanları:
Disiplinler arası araştırmalar için idealdir
Yeni araştırma alanlarında hızlı bir şekilde bilgi edinmek için kullanılabilir
2. Bilgi Haritalama Araçları
Research Rabbit: researchrabbitapp.com
Özellikler ve Faydalar:
Ücretsiz, literatür inceleme aracı
Literatürdeki karmaşık ilişkileri görselleştirir
Araştırma alanınızdaki bağlantıları keşfetmenizi sağlar
Kullanım Alanları:
Bir konu hakkındaki temel makaleleri ve onların ilişkilerini anlamak için idealdir
Araştırma alanınızdaki bilgi boşluklarını tespit etmek için kullanılabilir
Connected Papers: connectedpapers.com
Özellikler ve Faydalar:
Araştırmacıların ilgili makaleleri ve trendleri bulmasına yardımcı olan görsel bir araç
Makaleler arasındaki bağlantıları görselleştirir
Bir alandaki kilit çalışmaları hızlıca belirlemeye yardımcı olur
Kullanım Alanları:
Yeni bir araştırma alanına girerken genel bir bakış elde etmek için kullanışlıdır
Bir makalenin etki alanını ve önemini değerlendirmek için faydalıdır
LitMaps: litmaps.co
Özellikler ve Faydalar:
Literatür araştırmanız için makaleler ve çalışmalar bulmanıza yardımcı olur
Çekirdek makalenizle ilgili en alakalı makalelerin bir haritasını oluşturur
Görsel olarak ilişkileri anlamayı kolaylaştırır
Kullanım Alanları:
Bir araştırma alanındaki temel çalışmaları ve aralarındaki ilişkileri anlamak için idealdir
Sistematik derleme çalışmaları için uygun bir araçtır
VOSviewer: vosviewer.com
Özellikler ve Faydalar:
Bibliyometrik ağları görselleştirmek için AI destekli bir araç
Büyük bibliyometrik veri setlerini analiz eder ve görselleştirir
Araştırma alanındaki trendleri ve ilişkileri ortaya çıkarır
Kullanım Alanları:
Bir araştırma alanının genel yapısını anlamak için kullanılır
Alandaki önemli yazarları, kurumları ve kavramları belirlemek için faydalıdır
3. Yazım Araçları
Grammarly: grammarly.com
Özellikler ve Faydalar:
Yazım, dilbilgisi, noktalama ve kelime kullanımı hatalarını kontrol eder
Gerçek zamanlı öneriler sunar
Yazının tonunu ve netliğini iyileştirir
Kullanım Alanları:
Akademik makaleler, tezler ve raporlar yazarken kullanılabilir
İngilizce yazım becerilerini geliştirmek isteyenler için faydalıdır
PaperPal: paperpal.com
Özellikler ve Faydalar:
Akademisyenlere daha iyi ve hızlı yazma konusunda yardımcı olur
Derinlemesine dil ve dilbilgisi düzeltmeleri için gerçek zamanlı öneriler sunar
Akademik yazım stiline uygun öneriler sağlar
Kullanım Alanları:
Özellikle akademik makaleler ve tezler yazarken faydalıdır
Ana dili İngilizce olmayan araştırmacılar için değerli bir araçtır
Quillbot: quillbot.com
Özellikler ve Faydalar:
AI destekli bir yeniden yazma (parafraz) aracıdır.
Metni yeniden yazmak, düzenlemek ve tonunu değiştirmek için kullanılır
Açıklığı artırmaya yardımcı olur
Kullanım Alanları:
Literatür taraması sırasında özetler oluştururken kullanışlıdır
Kendi kelimelerinizle açıklamalar yapmak istediğinizde yardımcı olur
Writefull: writefull.com
Özellikler ve Faydalar:
AI destekli akademik yazım asistanı
Dil kullanımı, dilbilgisi ve akademik stil konusunda gerçek zamanlı geri bildirim sağlar
Özellikle akademik İngilizce yazımına odaklanır
Kullanım Alanları:
Akademik makaleler, tezler ve raporlar yazarken kullanılabilir
Ana dili İngilizce olmayan araştırmacılar için özellikle faydalıdır
4. Atıf ve Kaynakça Araçları
Zotero: zotero.org
Özellikler ve Faydalar:
Güçlü ve kullanımı kolay bir araştırma aracı
Akademik literatürü organize etme, analiz etme ve alıntılama konusunda yardımcı olur
Çeşitli kaynak türlerini (makaleler, kitaplar, web sayfaları) yönetebilir
Kullanım Alanları:
Büyük ölçekli araştırma projeleri için idealdir
Grup çalışmalarında kaynakları paylaşmak için kullanılabilir
Mendeley: mendeley.com
Özellikler ve Faydalar:
Atıfları toplama ve düzenleme imkanı sunar
Belgelere kolayca atıf eklemeyi sağlar
PDF okuyucu ve not alma özellikleri vardır
Kullanım Alanları:
Akademik makaleler ve tezler yazarken kaynakça yönetimi için idealdir
Araştırma grupları için işbirliği özellikleri sunar
EndNote: endnote.com
Özellikler ve Faydalar:
Kişisel atıf/kaynakça yönetim aracı
Araştırmacıların kaynakça oluşturmasına ve referansları biçimlendirmesine yardımcı olur
MS Word ile entegre çalışır
Kullanım Alanları:
Kapsamlı araştırma projeleri ve tezler için uygundur
Farklı yayın stilleri gerektiren çalışmalar için idealdir
Semantic Scholar: semanticscholar.org
Özellikler ve Faydalar:
AI destekli akademik arama motoru ve atıf analiz aracı
Makalelerin önemini ve etkisini değerlendirir
İlgili çalışmaları ve atıfları otomatik olarak önerir
Kullanım Alanları:
Bir araştırma alanındaki en etkili çalışmaları bulmak için kullanılır
Atıf ağlarını anlamak ve yeni araştırma fırsatları keşfetmek için faydalıdır
Bu yazıda ele aldığım araçlar, özellikle literatür tarama sürecinizi daha etkili bir şekilde yönetmenize yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Her bir aracın kendine özgü avantajları ve kullanım alanları bulunmaktadır. Araştırmanızın gereksinimlerine ve tercihlerinize bağlı olarak, bu araçlardan bir veya birkaçını kullanarak literatür tarama sürecinizi önemli ölçüde iyileştirebilirsiniz.
En iyi sonuçları elde etmek için bu araçları bir arada kullanmak en iyi yöntemdir. Örneğin, PubMed veya Google Scholar gibi kaynaklardan bulduğunuz makaleleri Zotero veya Mendeley gibi yazılımlarda düzenleyebilir, ardından yazımınızı geliştirmek için Grammarly veya PaperPal gibi araçlardan faydalanabilirsiniz. Bunların yanı sıra bu yazımda listeye eklemediğim Scribbr, RefWorks, F1000Workspace, Citavi ve ReadCube Papers gibi yazılımları da tercih inceleyebilirsiniz.
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
